در شرایط کنونی ساخت‌وساز در کشور، نقش مهندس مجری نه‌تنها یک مسئولیت فنی، بلکه مأموریتی اخلاقی، حقوقی و اجتماعی است. مهندسان نباید صرفاً با نگاه درآمدی یا صوری به عنوان "مجری" وارد پروژه‌ها شوند، بلکه باید بر اساس دانش فنی، سواد مهندسی، مقررات ملی ساختمان، قوانین شهرسازی و وجدان کاری اقدام به پذیرش پروژه نمایند.

📘 ۱. مبنای پذیرش مسئولیت؛ دانش و تخصص

هیچ مهندسی نباید کاری را صرفاً برای حفظ جایگاه یا جلب رضایت کارفرما بپذیرد، مگر اینکه:

• به اصول طراحی سازه، تحلیل خاک، اجرای صحیح پی و اسکلت، بتن، تأسیسات و ایمنی مسلط باشد؛

• نرم‌افزارهای تخصصی (مانند Etabs، SAFE، Plaxis، Revit و ...) را در عمل به‌کار برده باشد؛

• توانایی تحلیل فنی و اصلاح طرح‌ها و رفع خطاهای اجرایی را داشته باشد.

📕 ۲. مقررات الزام‌آور؛ نظام مهندسی، شهرداری و راه و شهرسازی

🔹 هر مهندس مجری باید تسلط کامل بر موارد زیر داشته باشد:

• مقررات ملی ساختمان (۲۲ مبحث)

• آیین‌نامه‌های طراحی و اجرای سازه‌ها (مثل ۲۸۰۰، بتن، فولاد و ...)

• ضوابط شهرداری‌ها در حوزه‌های تراکم، عقب‌نشینی، نما، فضای باز، پدافند غیرعامل و غیره

• قوانین نظام مهندسی ساختمان (قانون سال ۱۳۷۴ و اصلاحیه‌های آن)

• ضوابط وزارت راه و شهرسازی و سامانه‌های کنترلی مربوط به نقشه و اجرا

هرگونه سهل‌انگاری در رعایت این قوانین ممکن است منجر به تعلیق پروانه، محرومیت حرفه‌ای یا حتی پیگرد قضایی شود.

📙 ۳. مسئولیت انسانی و وجدانی؛ ستون ناپیدای مهندسی

شاید هیچ ماده قانونی به اندازه «وجدان کاری» بازدارنده و سازنده نباشد.
مهندس متعهد کسی است که:

• ایمنی جان ساکنان را بالاتر از سود پروژه می‌داند؛

• با کارفرمای غیرمتعهد همراهی نمی‌کند؛

• گزارش نواقص را صادقانه اعلام می‌نماید؛

• برای حفظ نام و اعتبار نظام مهندسی، با تخلفات فنی مقابله می‌کند؛

• بداند که امضای او بر نقشه و گزارش اجرا، امضای جان انسان‌هاست.

📒 ۴. توصیه پایانی؛ انتخاب آگاهانه، نه صوری

پذیرفتن عنوان "مجری" نباید تشریفاتی یا قراردادی باشد؛ بلکه باید مسئولیتی آگاهانه، مستند و با پشتیبانی علمی، اخلاقی و قانونی باشد. در این مسیر، تربیت مهندسان نسل جدید با رویکرد آموزش عملی، کارگاه‌های نظارت‌محور و ارتباط با دانشگاه‌ها یک ضرورت است.

✍️ درباره نویسنده:

علی مهدیزاده

• پژوهشگر، مدیر فنی و ناظر باسابقه

• دانشجوی دکتری عمران – گرایش سازه

• دارای پروانه اشتغال پایه یک نظارت و اجرا

• مدرس دوره‌های تخصصی نظام مهندسی

• کارمند نمونه کشوری و نخبه ایثارگری

• ارائه‌دهنده مقالات تخصصی در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی

• آشنا با سامانه‌های فنی شهرداری، سازمان نظام مهندسی، وزارت راه و شهرسازی

📞 راه‌های ارتباطی:
شماره تماس:9133412717
ایمیل: am040256@gmail.com
Google Scholar: نمایش پروفایل علمی
Web of Science ID: NXB-9868-2025